Lucas
Versantvoort / 6 Dec 2015
I missed the
previous Steve Jobs film featuring Ashton Kutcher, but somehow I'm getting the
feeling I didn't miss much. When another Jobs film was announced with a script
by Aaron Sorkin, my interest was piqued. Apparently, Sorkin's going through a
phase where he likes innovative assholes; first with Zuckerberg and now with
Jobs. But hey, The Social Network turned out pretty great, so of course I
looked forward to Steve Jobs. And despite the fact I know very little about
Steve Jobs, the resulting film is very impressive, as in the experience alone
leaves a lasting impression.
Just like
Sorkin said he would early in production, the film's divided into three parts:
each one taking place right before one of Jobs's iconic presentations. It's in
these half hours where Jobs isn't just trying to get every single detail of his
presentations right, but where he finds himself confronted by colleagues, his
ex and the girl who's most likely (as in 94.1%) his daughter. His ex--and
Jobs's marketing executive Joanna Hoffman--agree that he should take parental
responsibility, but Steve won't have any of it, besides agreeing to make some
money available to his ex. In terms of colleagues, the most important are CEO
John Sculley, engineer and programmer Steve Wozniak and computer scientist Andy
Hertzfeld, all crucial to Apple's success. Over the course of these three
radically differing time periods, we find them interacting and profoundly
influencing each other's lives.
Sorkin's script
is the key to this film's success by far. I know very little about Apple and
Steve Jobs, so the learning curve was daunting to me. This made things
particularly confusing during an intense argument between Jobs and Sculley
which is crosscut with another argument between the two from many years ago.
Information overload! Information overload! But even so, it was riveting to see
a film made of 100% talking be so exciting from beginning to end. This film
goes from argument to argument and never lets up. The fact that there's
deadlines just around the corner adds to the constant sense of urgency. Sorkin
also adds cute little details, like using computational terms to describe human
behavior as seen when Wozniak tells Jobs he can be a genius and decent at the same
time; it doesn't have to be binary.
Director Danny
Boyle's primary task was to bring Sorkin's script to life. If the director was
someone like, say, George Lucas, we'd be getting shot, reverse-shots constantly
to 'enhance' the drama. But Boyle's got a grasp, knows how to keep things
moving. He gets a few opportunities to inject some exciting visuals into the
proceedings, but ultimately his task is to enhance the conversations. The
characters might be walking through halls to meet someone while also discussing
things amongst themselves. When two characters are talking in a room, Boyle
uses changing camera angles and has the actors move around occasionally to make
things dynamic. Sometimes this is used to great effect: after Wozniak scolds
Jobs for being a nasty person and walks away, the screen behind Jobs says
'Think different'.
And let's not
forget Fassbender who brings out multiple facets of Jobs's personality. Again,
I have never seen any footage of Jobs, so I couldn't comment on whether he gets
all the mannerisms right., but what I do know is that the performance is
stellar. The same goes for Jeff Daniels (Sculley) who seems to have become the
go-to guy for bosses (see also The Martian). Michael Stuhlbarg as Hertzfeld and
Seth Rogen as Wozniak also convey a sense of having known Jobs for years, but
never really having shed the uncomfortableness when being around him. Last but
not least, there's Kate Winslet as Joanna who seems to be the only one who
really knows Jobs and is easily capable of standing up to him.
I can't judge
the film's historical accuracy, but I do know it's absolutely thrilling. A
sense of disappointment washed over me as I realized things were wrapping up. I
wanted to see more, more of these characters talking, discussing technology, arguing
amongst each other. It's an experience more than anything and one of those
films I wanted to see a second time and I rarely get that feeling after going
to the movies.
Dutch version /
Nederlands versie
Sinds de dood van Steve Jobs is op film en TV veel aandacht
aan hem besteed. Na de mislukking van de Steve Jobs-film met Ashton Kutcher in
de hoofdrol werd een nieuwe film met een script van Aaron Sorkin aangekondigd.
Sorkin, vooral bekend van zijn bejubelde Tv-serie The West Wing en de film The
Social Network, lijkt geïntrigeerd te zijn door innovatieve asociale mannen,
eerst door Facebook-ontwerper Mark Zuckberg in The Social Network en nu door Steve Jobs. Ook al weet je weinig
over Apple of Jobs, dan nog is Steve Jobs
indrukwekkend. Alleen de filmervaring zelf is al overweldigend.
Sorkin zei eerder de film in drieën te
willen verdelen en daar heeft hij zich ook aan gehouden: elk deel neemt
ongeveer het half uur voor de lancering van een nieuw product in beslag. In
deze half uurtjes is Jobs niet alleen constant bezig de presentatie op orde te
krijgen, maar krijgt hij het ook aan de stok met z'n ex, met het meisje dat
hoogstwaarschijnlijk (94.1%) z'n dochter is, en met allerlei collega's. Zowel z'n
ex en zijn collega Joanna Hoffman vinden dat hij zich meer als een vader moet
gedragen, maar Jobs heeft daar weinig behoefte aan. Wel geeft hij af en toe
geld aan z'n ex. Wat collega's betreft, de belangrijkste zijn CEO John Sculley
die vanaf het begin al de aandeelhouders op afstand houdt, programmeurs Steve
Wozniak en Andy Hertzfeld, allemaal stuk voor stuk cruciale mensen bij Apple.
Naarmate de jaren verstrijken en we van het ene 'baanbrekende' product naar het
andere gaan, veranderen de verhoudingen en relaties tussen deze mensen
voorgoed.
Sorkin's script is ongetwijfeld het
succeselement van de film. Wanneer je zelf vrij weinig weet van Apple en Jobs, kun
je best opkijken tegen de onvermijdelijke leercurve. Het was vooral lastig om
een ruzie te volgen tussen Jobs en Sculley die afgewisseld wordt met een andere
oude ruzie tussen de twee. Ook al is de film dan moeilijk te begrijpen, dan nog
is het fantastisch om een film te zien die voor honderd procent uit gesprekken
bestaat en nooit saai wordt. De film gaat van discussie naar discussie, van
ruzie naar ruzie. Dat elk deel steeds vlak voor een van die legendarische
Jobs-presentaties plaatsvindt, versterkt alleen maar de urgentie achter alles
wat er gebeurt. Sorkin voegt ook leuke details toe, zoals het omschrijven van
menselijk gedrag in computertermen; te zien wanneer Wozniak aan Jobs vertelt
dat hij wel degelijk geniaal én tegelijk aardig zou kunnen zijn, dat het niet binair
hoeft te zijn.
Met een script als dat van Sorkin is
het de taak van de regisseur om het op allerlei creatieve manieren tot leven te
brengen. Zou de regisseur een George Lucas geweest zijn, dan zouden de ‘shot reverse
shots’ ons om de oren vliegen. Regisseur Danny Boyle is echter iemand die
gelukkig niet bekend staat om dit soort statische beeldvoering. Hij krijgt in Steve Jobs af en toe de kans om wat
leuke visuele effecten uit zijn trukendoos te halen, maar het is uiteindelijk
vooral zijn taak om de gesprekken op zo'n manier te filmen dat het dynamische
script tot z'n recht komt. Personages praten soms terwijl ze door gangpaden
lopen en Boyle gebruikt allerlei camerahoeken om de intensiteit van de ruzies
en discussies te verhogen. Soms levert dit zelfs humor op, zoals wanneer
Wozniak aan Jobs vertelt dat hij niet enkel een asociaal figuur hoeft te zijn
en wegloopt, waarna we op het scherm achter Jobs zien staan, ‘denk anders’.
Fassbender laat opnieuw zien dat hij
een van de topacteurs van vandaag is met een prestatie die de meerdere facetten
van de persoonlijkheid van Jobs laat zien. Wanneer je nooit beelden hebt gezien
van Jobs zelf, kan je niet zien of hij alle maniertjes goed imiteert, maar de
acteerprestatie zelf is zeer sterk. Hetzelfde geldt ook voor Jeff Daniels (Apple-CEO
Sculley) die zo te zien de standaardacteur is geworden voor bazen. Ook Michael
Stuhlbarg als Hertzfeld en Seth Rogen als Wozniak weten het gevoel over te
brengen dat ze Jobs al jaren kennen, maar zich altijd toch een beetje
ongemakkelijk voelen bij deze perfectionist. En natuurlijk is Kate Winslet
zoals altijd geweldig als marketing executive Joanna Hoffman, degene die altijd
dicht bij Jobs in de buurt is en een van de weinigen is die tegen hem in
opstand durft te komen.
Of de film een correct beeld schetst
van Jobs is niet te beoordelen, maar wel dat de film van begin tot eind zo
adembenemend is dat je nog meer wil zien van deze personages, ze nog meer wil zien
ruziën en discussiëren. Sorkin bewijst met zijn script opnieuw dat woorden
spannender zijn dan actie. Inderdaad, ‘the pen is mightier than the sword’.