Lucas Versantvoort / 22 Oct 2015
The title immediately makes it clear what kind
of film this is going to be: a French-styled glance at the daily life of a
teenage boy. The other French film from which all these kinds of films have
spawned is, of course, Truffaut's The 400 Blows. A film like this doesn't
depend on action, but on careful observation and Une Enfance comes close to
reaching the same heights as director Claudel's Il y a longtemps que je
t'aime.
Jimmy, thirteen years old, lives
with his mother and stepdad in a small town in Eastern France. He practically
takes care of the house alone: his mother's addicted to smack as well as his
drunk stepdad who plays the ol' abusive dad role: whining about politics and
The Man on the one hand and sitting on his ass all day on the other. He's the
kind of guy that'll monologue relentlessly about oppression before threatening
Jimmy with a punch in the mouth if he so much suggests rebellious behavior.
Yeah, zero points for consistency, slick. Jimmy is the one who has to take care
of his little brother, Kévin, making sure he's dressed, fed and ready for
school. This is our starting point and from here, we see the situation both
gradually change, yet stay the same.
The film's strength is obviously
Claudel's gift for observation and psychology. I already mentioned the dual
nature of Jimmy's stepdad, but the same applies to his mother who obviously,
when she isn't doped up, wants to provide for Jimmy, but is frankly unable to
do so on a consistent basis, especially when dear old dad is always nearby. One
of the more interesting recurring scenes are those where the mom hugs Jimmy.
Jimmy doesn't really enjoy it, because the mom usually spaces out on his
shoulder and you soon realize that the motherly hug isn't to comfort Jimmy, but
to comfort her. It's these psychological nuances that are littered
throughout Une Enfance and add to the experience. If this kind of film relies
primarily on observational skills, then Une Enface is worth a watch.
The acting, as expected, is also of
a pretty high standard. Jimmy, despite only smiling in the final scene which
also functions as a homage to Truffaut's film, carries the film on his
shoulders. The mother and stepdad are also played well, though you can imagine
they don't exactly exhibit the most character development you've ever seen.
Also noteworthy is the kid who plays the little brother. He's only in it for
half the film, but displays all the right emotions. I particularly remember the
scene where Jimmy and all the school kids performed a high school play and are
all standing on stage, facing their proud parents. Predictably, Jimmy's mom and
stepdad aren't present, but little Kévin is, wearing the brightest smile you'll
ever witness.
The film isn't perfect, however.
Parts of the story are just too predictable. Jimmy secretly takes care of a
stray cat. We soon find out that his stepdad hates cats. Hmm, I'm sure nothing
bad could possibly come out of this... The crappy state of affairs in Jimmy's
family also ensures that there's just too little character development. It's
precisely the point, of course, to show the damage the mom and stepdad inflict
on Jimmy, but these characters just don't change that much, so it can be tiring
to watch a dysfunctional family for over an hour and a half. Another gripe has
to do with several non-functional scenes, where Jimmy watches fireworks alone,
rides on his bicycle alone, etc. You know the intention is to show Jimmy's
daily life in all its detail, but sometimes these scenes can feel a bit like
padding, especially when they're accompanied by those tiresome, hazy-voiced
ballads. What's worse is that one of these scenes show Jimmy being infatuated
with a pretty girl, only to find that this potential subplot is abandoned for
pretty much the entire film, save for one scene towards the end.
Nevertheless, Claudel's attention to
detail stands tall in the end. Whether it's the portrayal of Jimmy's
relationship with Kévin, him taking care of the house, him shortly meeting his
real father, him dreaming about his future, these psychological details triumph
in the face of any (valid) criticisms and makes Une Enfance worth your time.
Dutch version
Aan de titel Une Enfance kun je al zien wat voor film
dit wordt: een typisch Frans-getinte blik op het dagelijks leven van een tiener
in een arm gezin. Die andere Franse film die als bron dient voor veel van dit
soort films is natuurlijk Truffaut's The
400 Blows. Een film als Une Enfance
is niet afhankelijk van actie, maar van scherpe observaties en in dit opzicht
komt Une Enfance in de buurt van het
succes van regisseur Claudel's debuut, Il
y a longtemps que je t'aime.
Jimmy is
dertien jaar oud en leeft bij zijn moeder en stiefvader in een klein stadje. We
komen er al snel achter dat hij veel huiselijke verantwoordelijkheden heeft,
want zijn moeder en alcoholische stiefvader zijn drugsverslaafd. De stiefvader
is echt een ‘lieverdje’: het type dat klaagt over het leven en politiek, maar
zelf voornamelijk op z'n achterwerk zit. Het type dat eindeloos zanikt over
onderdrukking en tegelijkertijd voortdurend dreigt Jimmy een stoot te verkopen
bij enig teken van rebels gedrag, kortom ‘vader van het jaar’. Jimmy is ook
degene die zorgt voor z'n kleine broer, Kévin, zorgt dat hij aangekleed is, dat
hij eet en klaar is om naar school te gaan. Dit is Jimmy's dagelijks leven en
gedurende honderd minuten zullen we dat in al z’n complexiteit aanschouwen.
De kracht van
de film zit 'm overduidelijk in Claudel's observatievermogen en psychologisch
inzicht, zoals blijkt uit de duale aard van de stiefvader en die van de moeder.
Zij wil diep van binnen voor Jimmy kunnen zorgen, maar haar verslaving – aan
drugs en aan de stiefvader – zorgen ervoor dat zij nooit echt losbreekt van
haar destructieve leefpatroon. Een bepaalde scène keert af en toe terug,
wanneer de moeder Jimmy wil knuffelen. Jimmy irriteert zich hier voornamelijk
aan, maar doet het toch. Wanneer de moeder steeds haar hoofd op zijn schouders
legt, beseffen we snel dat deze moederlijke knuffels niet voor Jimmy bedoeld
zijn, maar voor haar.
Het
acteerwerk is zoals verwacht behoorlijk goed. De acteur die Jimmy speelt draagt
deze film en is indrukwekkend geloofwaardig in de wijze waarop hij bijna ‘emotieloos’
deze tragische jongen portretteert. De moeder en de stiefvader worden ook
overtuigend neergezet, hoewel je je kunt voorstellen dat deze niet echt de
meeste karakterontwikkeling tonen. Het kleine broertje Kévin is ook
vermeldenswaardig en vooral leuk in de scène dat Jimmy net een toneelstuk op
school achter de rug heeft en dat hij met z'n klasgenoten op het toneel staat,
terwijl de zaal gevuld is met trotse ouders. Jimmy’s ouders zijn niet aanwezig,
maar Kévin wel, die met de breedste lach trots naar z'n broer staat te
glunderen.
De film is
echter niet perfect. Een aantal plotelementen zijn gewoon te voorspelbaar.
Jimmy zorgt stiekem voor een kat in z'n overgroeide achtertuin. Z'n stiefvader
zegt echter dat hij een hekel heeft aan katten. Hmm, dit zal natuurlijk niet
verkeerd aflopen... De armoedige staat van Jimmy's familie draagt bij aan een
gebrek aan karakterontwikkeling, de moeder en stiefvader blijven vastzitten in
hun gedrag. De bedoeling is dat je de gevolgen van zo'n gezin moet ondergaan,
maar feit blijft dat je eigenlijk anderhalf uur naar een destructief gezin zit
te kijken en dat kan uiteindelijk vermoeiend worden, zeker met voorspelbare
subplots. Ook irritant zijn enkele overgangsscènes waarin er eigenlijk niets
gebeurt, maar het de bedoeling is om wat kleur te geven aan Jimmy's dagelijks
leven. Jimmy fietst alleen, bekijkt het vuurwerk op oudejaarsavond...alleen. De
bedoeling is duidelijk, maar soms voelen ze aan als vulling, zeker wanneer ze
begeleid worden door behoorlijk zoetgevooisde nummers.
Uiteindelijk
is het Claudel's observatievermogen en oog voor psychologisch detail die Une Enfance diepgang geven. Jimmy's
relatie met broertje Kévin, hoe hij probeert te overleven in z'n huis, hoe hij
dagdroomt over zijn toekomst, het zijn dit soort psychologische details die de
film het kijken meer dan waard maken.