An (2015) Review

Lucas Versantvoort / 13 februari 2016

Het type film dat ontroert ondanks het vrij clichématige verhaal. Het verhaal van een doodzieke, oude wijsgeer, ten onrechte genegeerd door de samenleving, die zijn/haar kennis overdraagt aan de hoofdpersoon zal menig bioscoopbezoeker waarschijnlijk bekend in de oren klinken. An is een film die niet verrast, maar wel overtuigt. 

Sentaro staat elke dag vroeg op om zijn pannenkoekenkraam te runnen. Hij maakt en verkoopt dorayaki, koekjes met zoete rode bonenpasta. Wakana, een meisje dat wil gaan studeren maar stoeit met haar alleenstaande moeder, is een van de vaste gasten. Op een dag staat een oude vrouw, Tokue, voor de kraam en zegt graag voor Sentaro te willen werken. Sentaro weigert eerst, maar nadat hij haar wonderbaarlijke rode bonenpasta proeft, wil hij haar maar al te graag in dienst nemen. Uiteindelijk zal deze oude dame (natuurlijk) een grote invloed uitoefenen op zowel Sentaro als Wakana.

De formule is bekend: een wijs oud figuur die met haar oneindige voorraad spirituele wijsheden het leven van de hoofdpersoon verandert. Een charmant idee, maar hier te clichématig vanwege Tokue’s ziekte. An wisselt moeizaam tussen spiritueel drama en maatschappijkritiek. Dit laatste is te zien in hoe de maatschappij Tokue een normaal leven ontzegt, maar door haar bovenmenselijke intelligentie en spiritualiteit wordt deze boodschap er te dik opgelegd. Regisseur Kawase lijkt impliciet te zeggen dat de tragiek ontstaat uit het feit dat de maatschappij Tokue’s spiritualiteit en intelligentie niet accepteert vanwege haar ziekte. Met andere woorden, als ze 'normaal' doodziek was geweest (just a slob like one of us), zou het niet interessant geweest zijn. De vaak noodlottige eindes van dit soort personages doen helaas ook denken aan hoe Hollywood vroeger met homoseksuele personages omging. An wil zo graag dat je deze aandoenlijke oude dame aardig vindt dat zij in het begin vrij vermoeiend is om naar te kijken. Het voelt te kunstmatig aan. Ook het feit dat Sentaro de zoon is die Tokue nooit heeft gehad en dat Sentaro de vader is die Wakana nooit heeft gehad is symboliek die teveel voor de hand ligt. 

Desalniettemin heeft An een typisch Oosterse charme die lastig te weerstaan is. Kawase filmt alles op bijna documentaire-achtige wijze. Dit versterkt bijvoorbeeld de lange scène waarin Sentaro en Tokue dorayaki maken, een scène waardoor je zal snappen waarom men van kookkunst spreekt. Kawase speelt ook in op dat gevoel van mono no aware, een Japanse uitdrukking voor het besef van de vergankelijkheid der dingen. Het is deze onmiskenbare charme en het sterke acteerwerk die An draaglijk maken. Ondanks alle clichés, overtuigt de film toch. Het zou niet mogen, maar het lukt toch.